Akreditif (Letter of credit, L/C)

Uluslararası taşımalarda akreditif mal bedellerinin ödenmesi konusunda geliştirilmiş özel bir finansman tekniğidir. İthalatçı firmanın kendi bankasından (Amir Banka) açtırdığı teminattır. Bu dış ticaret ödeme şekli ile ihracatçı firma belirli şartları ve belgeleri yerine getirmesi durumunda yükleme ile ilgili alacağı ödemesini garanti altına alır. İthalatçı firma da ihracatçının gerekli koşulları yerine getiremediği durumda cezai koşulları uygulatabilir. Akreditif açılmadan önce gereklilikleri taşıyıcı firma ya da forwarderlarınız ile teyitleşmenizde fayda vardır. Bazı gereklilikler konşimento üzerinde yazılması istenen bilgiler olabilir. Deniz taşımacılığı hatları, yazılan bilgilerin doğruluğunu teyit edemediği sürece yazmayı reddedebilir.

 

All-in rates

Hem deniz navlun hem de tarafınızca ödenecek terminal masrafı gibi lokal kalemlerin toplamı

 

All-Water

Kara taşıma yapmadan yüklemenin tamamen denizyolu ile taşınıyor olması. Bunun alternatifi, yüklemenin nihai varış noktasına yakın bir limana denizyolu ile getirilmesi buradan karayolu ya da demiryolu ile istenen terminale taşınmasıdır.

 

Ambarlı Limanı

Ambarlı Limanı, Türkiye'nin en büyüğü olma özelliği taşıyan İstanbul'un Avrupa yakasındaki konteyner limanıdır. İstanbul ve Marmara bölgesi hinterlandına sahip olan liman aynı zamanda jeopolitik konumuyla da diğer Karadeniz ülke ve limanlarına giden yükler için aktarma limanı olarak da kullanılmaktadır. Bu liman bölgesi içinde konteyner hatlarının uğradığı üç farklı terminal vardır; Kumport, Marport ve Mardaş. Farklı konteyner hatları farklı terminallere uğramaktadır.

 

AMS n

Automated Manifest System (otomatik manifesto sistemi)

 

Ardiye

Taşımacılıkta kullanılan konteynerlerin limanda ( liman sahası dışındaki depolarda) dolu kaldığı süre için liman (ya da depo sahibine) ödenen ücrettir. Ardiye ücreti konteyner kirası olarak alınan demuraj ücretinden ayrıca alınır.

 

Armatör

Yük taşımacılık hizmeti veren 'gemi sahibi' kişi ya da firmalara armatör denir. Tanker, dökme yük, kuru yük ya da konteyner gibi gemi çeşitlerinden bağımsız olarak gemi sahibi kişi ya da firmalara armatör denir.

 

Arrival Notice (A/N)

Bakınız: Varış ihbarı

 

Back Haul

Gemi dairesel rotasını takip ederken geminin daha boş olduğu taşıma yönü. Bu yönde daha rekabetçi navlunlar alınabilir.

​

Bunker Adjustment Factor (BAF)

Petrol fiyatlarındaki dalgalanmaya göre armatörün bu değişiklikten etkilenmemek için her ay belirlediği navlun ek kalemi. Bu rakam genelde aylık olarak belirlenir. Müşterilerin tercihi sebebiyle bu uygulamadan giderek uzaklaşılmaktadır. Bütün masraflar dahil aylık rakamlar teklif için kullanılmaktadır.

 

C&F (Cost and Freight - Maliyet ve Navlun)

İthalat ve ihracatçı firmalar arasında kullanılan satış terimi. İhracatçının teklifi sattığı malın maliyetini ve navlunu kapsar. Taşıma sırasında sorumluluk ise ithalatçıya geçer ve sigortasını isteniyorsa ithalatçı karşılar.

 

Carrier Haulage

Konteyner hattı tarafından konşimento kapsamında yapılan iç taşıma. Masrafı iç taşıma navlun bedeline eklenir.

 

Certificate of Origin

Varış limanından istenen malın nerede imal edildiğini ve diğer detayları gösteren belge

 

CY/CY

Kargonun taşımacı firma tarafında ihracat limandan alınıp, ithalat ülkesindeki limana kadar yapılan taşıma. İhracat ülkesindeki fabrikadan limana kadar olan taşıma ve ithalat ülkesindeki limandan son varış noktasına kadar olan karayolu taşıması konteyner hattı tarafından organize edilmez.

 

C/H

Bakınız: Carrier Haulage

 

COD (Change of Destination)

İhracat için alınan konteynerin gemiye yüklendikten sonra yükleyici tarafından ilk planlanan varış limanı hatta ülkesinin değişmesi durumudur. Operasyonda oluşacak maliyetler sonucunda bu değişiklikler için konteyner hatları yüksek ücretler uygulayabilmektedir.

 

Combined Transport B/L

Kara/Deniz/Hava gibi birden fazla taşıma şeklinin bir arada kapsandığı konşimentolar

 

Cost and Freight (CFR - Maliyet ve Navlun)

Bakınız: C&F

 

Cost Insurance Freight (CIF -Maliyet Sigorta Navlun)

İhracatçı ve ithalatçı arasında kullanılan satış terimidir. İhracatçı mal bedeline navlunu ve taşıma için yapılacak sigorta bedelini de dâhil eder, çünkü taşıma sırasında sorumluluk hala ihracatçıdadır.

 

DBA (Doğrulanmış Brüt Ağırlık)

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), Denizde Can Emniyeti Uluslararası Sözleşmesi (SOLAS) ile 2016 Temmuz ayından itibaren yükleyicilere yükledikleri yükün (konteyner ağırlığı ile birlikte) ağırlığını sertifikalı tartılarla ölçüp konteyner hatlarına bildirme zorunluğu getirmiştir. Onaylanmış tartılar ile ölçülen mal ağırlığı + konteyner darası toplamına DBA denir.

 

DC

1-(Dangerous Cargo)

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından 9 grupta sınıflandırılan tehlikeli yükleri ifade eder. Bu yüklerin taşınması öncesinde konteyner hattına bilgi verilmesi ve belirtilen IMO numarasındaki yüklerin kabulünün konteyner hattıyla kontrol edilmesi gerekir.

2-(Dry Container)

En sık kullanılan konteyner tipleri 20DC / 40DC / 40 HC’tür. Burada DC standart konteyner ebatını belirtir. DC konteynerler yaklaşık 2.6mdir. HC (High Cube) daha yüksek olan konteynerleri ifade eder, yaklaşık 2.9mdir.

 

D/D  (Door/Door - SD / SD)

Kapıdan kapıya yapılan taşıma. Navlun kapıdan kapıya yapılan bütün taşımayı kapsar.

​

Demuraj

Konteyner hattı tarafından izin verilen ücretsiz süreden daha fazla süre konteyneri tutmak için alınan kira tarifesi veya ceza tutarı. Ülkemizde ihracatta demuraj süresi konteynerin boş alımından itibaren gemiye yüklenene kadar geçen süreyi ifade eder. İthalatta ise gemiden dolu indiği günden boş konteynerin teslim edilene kadar geçen süreyi ifade eder. Bununla birlikte farklı ülkelerde ve farklı konteyner hatlarında farklı uygulamalar olabilmektedir. Konteynerin limanda dolu kaldığı süreci demuraj süresi, liman sahasındaki dışında geçen süreye ve bu süre için alınan konteyner kirasına Detention denmektedir.

 

Detention

Konteyneri izin verilen ücretsiz depolama süresinden daha fazla işgal etmek. Farklı ülkelerde farklı olarak kullanılabilmekle birlikte, aslen liman sahası dışında kullanılan konteynerin kirasını ifade eder. Ayrıca bakınız: Demuraj.

​

ETA (Estimated Time of Arrival)

Yükün tahmini geminin varış zamanı.

 

ETD (Estimated Time of Departure)

Yükün tahmini geminin kalkış zamanı.

 

FAK

Bakınız : Freight All Kinds. (Bütün ürün grupları için geçerli navlun)

​

FCL

Bakınız: Full container load

​

Flag

Geminin bayrağı, nereye kayıtlı olduğunu ifade eder.

 

Forwarder

Malların bir noktadan diğer noktaya taşınmasını sağlayan karayolu, demiryolu, havayolu bir veya bir kaçını kombine olarak kullanan, yükün depolanması, gümrüklenmesi, paketlenmesi, dağıtımı gibi işlemleri yapan ve bunların organizasyonu gerçekleştiren şirketlere Forwarder (Freight Forwarder) denir. Forwarderlar farklı firmalardan hizmet satın alarak hizmeti organize ederler.

 

Free In ve Free Out (FIFO)

Navlun kaleminin terminal elleçleme masrafını dahil etmediğini belirten taşıma terimi. Free In, navluna ihracat terminal masrafının dahil edilmediği, Free Out navluna ithalat terminal masrafının dahil edilmediğini ifade eder. Bu masraflar konteyner hattına ödenmelidir. Free in/out’a alternatif Liner in ve Liner out’dur. Örnek olarak Liner in olması durumunda aslen ihracat terminal masrafı navluna dahil edilmektedir, ayrıca hata ödenmemektedir. (Farklı kullanımlar mevcuttur : özellikle konteyner hattı kendi ofisi ile değil, bir acenta aracılığı ile bir ülkede hizmet veriyor ve o ülkede lokal masraflar o acenta üzerinden faturalandırılıyorsa, Liner in ya da liner out tabiri kullansa da, o masraflar acenta tarafından ayrıca faturalandırılabilir. Bu yüzden dikkat etmekte fayda vardır.

 

Free Time

Demoraj ya da detention gibi uzun süreli depolamaya karşı uygulanan cezanın başladığı süre. Freetime yani serbest süre için konteyner hatları bir ücret talep etmez.

 

Freight

Bakınız: Navlun

 

Freight Forwarder

Bakınız: Forwarder

 

Freight All Kinds (FAK)

Hatlar farklı kargo tiplerine farklı navlun teklifi yapabilmektedir. FAK tip navlun teklifleri her türlü mal cinsi için geçerli olur.

 

Freight Prepaid

Navlun ve ilgili kalemlerin yükleyici tarafından ödenmesi ya da yükün yola çıkmasından itibaren faturalandırılması.

 

Freight Collect

Navlun ve ilgili kalemlerin alıcı tarafından ödenmesi ya da yük nihai limana vardıktan sonra faturalandırılması.

 

Freighted B/L

Konşimento üzerinde navlun tutarının belirtilmesi.

 

Full Container Load (FCL)

Konteynerin tamamının bir yükleyici tarafından doldurulup kullanılması. Alternatifi LCL’dir. LCL olması durumunda ise bir konteynerin içerisine farklı yükleyiciler mallarını yükleyerek konteyneri doldururlar.

​

Fumigation

Koruma amaçlı çeşitli ilaçlama

 

Gen-set (Genset)

Soğutmalı konteyner kullanımında taşıma sırasında konteyneri soğutan parça

 

GRI - Genel Navlun artışı

Belli bir hattın yaptığı bütün yüklemeler için fiyat artırımı uygulaması, navlun tutarlarını konteyner başına arttırması. Bazı ülkelerde bu artış yapılmadan önce 30 gün bildirim süresi zorunluluğu vardır, ülkemizde ise böyle bir zorunluluk yoktur. Yine de rezervasyonu alınmış, konteyneri alınmış yükler için uygulanmaması ticari olarak makul olanıdır.

 

Hanger Beam

Konteyner askısı, kıyafetlerin asılı olarak taşınmasına imkan verir.

 

Haulage

İç bölgelerle liman arasında yapılan kara taşıması. Konşimentonun kapsamına göre Navlun içinde ya da dışında ayrıca ödenebilir.

 

Hub

Yüklemelerin aktarmalı olarak gittiği durumlarda nihai limana ya da bir sonraki aktarma limanına gönderilmesi için konteynerin gemi değiştirdiği limanlardır.

 

IHL (Inland Haulage)

İç taşıma

 

IMDG Kodu

Bakınız: International Maritime Dangerous Goods Code.

 

International Maritime Dangerous Goods Code (IMDG Code)

Taşıma sırasında tehlike arz edebilecek kargolar IMO kuruluşu tarafından sınıflandırılmış ve buna göre taşıma sırasında önlemler alınmaktadır. Bu sınıflandırmaya göre 1den 9a çeşitli numaralar kullanılır.

 

Konşimento

Yapılan bir yüklemenin yükleyicisini, alıcısını, yüklenen yükü gösteren kıymetli bir evraktır. Yükün sahibini gösterir, ciro edilebilir. Aynı zamanda müşteri ile konteyner hattı arasındaki da sözleşmedir. Konşimentonun ön tarafı olarak isimlendirilen bölümde konteyner hattının yükleme ile ilgili koşulları yazmaktadır.

 

Konteyner

Uluslararası Standartlara göre üretilmiş ve eşya taşımakta kullanılan çelik kutulardır. Deniz taşımacılığında yaygın olarak 20dc(20 feet uzunluğunda) ve 40dc (40 feet uzunluğunda) konteynerler kullanılır. Ayrıca yine 40 feet uzunluğunda biraz daha yüksek olan konteynerler de standart hale gelmiştir(40hc). Ebatlar için aşağıdaki soruya bakabilirsiniz. 20dc ağır tonajli taşımalarda tercih edilir. 40dc ve 40hc konteynerler ise daha hafifi ama hacimli yüklerde (ya da 20dc ye sığamayacak uzun ürün çeşitlerinde) avantajlıdır.

 

Konteyner ebatları

Konteyner ebatları

 

Konteyner Prefix

Konteyner numarasının başındaki 4 harf. konteynerin kime ait olduğunu gösterir.

​​

Knot

Geminin hızını belirtmekte kullanılan ölçü birimidir. Bir deniz milidir. Saatte 1852 metreye denk gelir.

 

Lashing Ekipmanı

Farklı çeşitleri olmakla birlikte konteyner içindeki kargonun tehlike yaratmaması için sabitlenirken kullanılan ekipmandır.

 

LCL

Bir konteyneri dolduramayacak ihracatçıların yüklerini ifade eder. Bunlar yine aynı varış noktasına gidecek başka yüklerle birleştirilerek bir konteynere yüklenir.

​

Less than Container Load (LCL)

Bakınız : LCL.

 

Navlun / Navlun

Navlun, deniz ve nehir yolu ile taşınan eşya için, taşıma hizmeti karşılığında gemi şirketine ödenen ücret. Navlun bedeli resmi bir tarifeye veya sözleşmeye göre tahakkuk eder. Teslim şekline göre navlun satıcıya veya alıcıya ait olabilir.

Navlun peşin ödenebileceği gibi (Freight Prepaid), varış limanında da ödenebilir (Freight Payable At Destination/Freight Collect). Tüm bunlar deniz ticaretinde konşimento adı verilen sözleşmelerde düzenlenir.

http://tr.wikipedia.org/wiki/Navlun

​​

Navlun sözleşmesi

Deniz hukukunda taşıyanın belirli bir ücret karşılığında, gemisini kısmen ya da tamamen taşıtana tahsis ederek ya da tahsis etmeksizin bir yükü deniz yoluyla taşımayı yüklendiği sözleşmedir.

Taşıyan, gemisinin tamamını ya da bir bölümünü taşıtana tahsis ederek denizde taşımayı yüklenmişse, buna çarter sözleşmesi denir. (TK m. 1016/b1) Buna karşılık taşıyan, parça mal olan belirli bir eşyayı denizde taşımayı yüklenmişse, bu navlun sözleşmesine kırkambar sözleşmesi denir. (TK m 1016/b2) 

www.turkcebilgi.com

 

Notify Adres

Yük gelmek üzereyken gönderilen varış ihbarının gideceği adres 

 

OOG

Bakınız : Out of Gauge Cargo.

 

Ordino

Ordino kelimesi Türkiye’de kullanılmakla birlikte, ordino yerine “Yük teslim belgesi” de kullanılmaktadır. Alıcı, ihracatçı tarafından gönderilen konşimentoyu konteyner hattına göstererek yükü teslim alabileceğini kanıtlar. Buradan Ordinosunu olarak liman ve gümrükte işlem yapabilir.

 

Out of Gauge Cargo (OOG cargo)

Standart konteyner tiplerine sığmayan kargo.

 

Panamax

Panama kanalını geçebilecek maksimum ebattaki gemilere denir. Daha büyük gemilere 'Post panamax' denir. 2016 yılında Panama kanalı genişletildiği için Panamax ve New Panamax tabirleri de kullanılmaya başlanmıştır. 2016 yılına kadar kanaldan geçebilecek geminin maksimum uzunluğu 294.13m ve maksimum genişliği 32.31m olabilir. Ortalama bu gemiler 65000 DWTlik gemilerdir. Yeni kanal için maksimum uzunluk 427m ve maksimum genişlik 55mdir.

 

Per Diem

Günlük maliyet. Gemi kiralama navlunları için daha çok kullanılır.

 

Place of Receipt

Kargonun konteyner hattı tarafından teslim alındığı yer. Burası bir liman da olabilir, yükleyicinin fabrika ya da deposu da

olabilir.

 

Reefer Container

Soğutmalı konteyner. Navlunları genelde standart ücretin üzerine soğutmalı konteyner farkı eklenerek teklif edilir. Navlun'un lokal kalemleri de farklılık gösterebilmektedir.

 

Seal

Konteyneri kapamak için kullanılan mühür

​

Shipper

Yükleyici

 

THC Terminal Handling Charge

Gemiye yükleme ya da gemiden indirme ile ilgili olan navlun kalemi

 

Varış ihbarı

Yükünüz varış limanına yaklaşırken yük sahibine yapılan bilgilendirme mesajı. Dikkatli okunmalıdır. Ödemeniz gereken navlun tutarı, demuraj tarifesi gibi bazı bilgiler armatörlerce varış ihbarı üzerine yazılmaktadır.

 

VGM (Verified Gross Mass)

Bakınız : DBA

 

Voyage Number (Sefer Sayısı)

Düzenli konteyner taşımacılığı servisleri dairesel rotalar içerisinde belirli bir güzergâhta çalışır. Bu seferler genelde operasyonel kolaylıklar sebebiyle haftalık olmakla birlikte, on günde bir ya da iki haftada bir de olabilir. Bu rotasyonlarda bir gemi belirli aralıklarla tekrar aynı limandan hizmet vermektedir. Her gemi için gemi ismi ile birlikte sefer sayısı olarak verilen numaralandırma, geminin belirli bir hareketine işaret etmemize imkân verir.

 

VSL

Gemi için kullanılan kısaltma.

 

YUKARIDAKİLER SADECE BİLGİ AMAÇLIDIR. BİLGİLERİN DOĞRULUĞU VE GÜNCELLİĞİ İÇİN KONTROL ETMENİZİ HATIRLATIR, KULLANIMINDA DOĞABİLECEK ZARARLARDAN SORUMLU OLMAYACAĞIMIZI BELİRTİRİZ.